button GRV 2014In de aanloop naar de verkiezing vragen wij een aantal lokale politici hun visie op de rol van de gemeente. Jan de Visser is lid van het CDA in Maassluis en geeft zijn visie op de invloed die lokale partijen hebben.

__________________________________

Gemeenteraadsverkiezingen zijn bij uitstek het podium voor lokale politieke partijen. En hoezeer de lokale worteling van de localo’s ook hun kracht is, juist bij de komende gemeenteraadsverkiezingen werkt die verankering in hun nadeel.

Gemeente is uitvoerend

Het is bepaald geen nieuws, dat er in de komende raadsperiode veel landelijke taken op het bordje van de lokale politiek worden gelegd. Het gaat dan over de uitvoering van de WMO, Jeugdzorg, enzovoort. Dat is het zogeheten medebewind als kerntaak van de plaatselijke politiek.

Medebewind staat zo in de Grondwet:
Regeling en bestuur kunnen van de besturen van provincies en gemeenten worden gevorderd bij of krachtens de wet

Daar staat in eenvoudig Nederlands, dat de gemeente wetten moet uitvoeren die in Den Haag gemaakt worden. De belangrijkste wetten zijn in dit verband de WWB, de WMO en nu ook Jeugdzorg. Eén van de overwegingen om dit te doen, is dat ambtenaren van de gemeente dichter bij diegenen staan die de hulp, die in deze wetten wordt beschreven, nodig hebben. [WWB= Wet Werk en Bijstand, WMO= Wet Maatschappelijke Ondersteuning / Red.]

Nu is ten eerste nooit onderzocht, of een kantoor van de rijksoverheid dat naast het gemeentehuis staat, beter of slechter zou zijn in het verlenen van die zorg, maar misschien is dat zo. En vervolgens is het maar zeer de vraag, of de overheveling van de taken naar de gemeente niet simpelweg een afschuiven van verantwoordelijkheden is. De vraag stellen is hem beantwoorden.

Maar dat alles nog daargelaten, komt de vraag op hoe de belangenbehartiging van de hulpvragende stads-of dorpsgenoot het beste gerealiseerd kan worden: op welke partij kun je het beste gaan stemmen bij de uitvoering van deze landelijke taken door lokale politici?

Relatie Den Haag en Lokale politiek

zakelijke relatieNu er zo’n sterke relatie bestaat tussen Den Haag en de lokale politiek bij al deze taken, verdient het sterke aanbeveling om te stemmen op politici voor wie de relatie tussen Den Haag en de eigen gemeente vanzelfsprekend is. De uitvoering van deze wetten zou in medebewind dus moeten worden toevertrouwd aan lokale politici die zich verbonden weten met de bron van deze wetten, Den Haag. Gemeenteraadsleden die weten dat ze kunnen aankloppen bij de landelijke vertegenwoordigers van hun partij, kunnen kennis en ervaringen, tips en tops, valkuilen en kansen delen; en andersom: Tweede Kamerleden van partijen die ook in de lokale politiek aanwezig zijn, kunnen bijdragen aan een goede implementatie van de Haagse wetten.Hoe meer Den Haag aanwezig is in de lokale politiek in de vorm van medebewind, hoe handiger het is om vanuit die lokale politiek lijntjes naar Den Haag te hebben.

Schijnbare toename lokale democratie

Daar komt nog iets bij. Doordat zoveel belangrijke taken worden overgeheveld naar gemeenten, en doordat daarmee heel veel geld gemoeid is, lijkt het erop, dat de lokale democratie in kracht en betekenis toeneemt. Maar dat is schijn. En sterker nog, het is in strijd met het Handvest Lokale Democratie, zoals dat al jaren geleden (1985) in de hele Europese Unie is aangenomen, en ook in Nederland, zij het enige jaren later (1990) en met de nodige voorbehouden, is goedgekeurd. Dat Handvest bepaalt in art. 3:
Lokale autonomie houdt in het recht en het vermogen van lokale autoriteiten, binnen de grenzen van de wet, een belangrijk deel van de openbare gelegenheden krachtens hun eigen verantwoordelijkheid en in het belang van de plaatselijke bevolking te regelen en te beheren.

opkijken naarIn de praktijk kwam daar tot op heden al bijzonder weinig van terecht. In 2012 kwam bijna 80% van de gemeentelijke budgetten uit Den Haag: meer dan de helft uit het gemeentefonds, en meer dan een kwart uit specifieke fondsen. De marges voor lokale politiek waren dus al zeer klein. De ruim 20% die de gemeente uit eigen inkomsten genereert, zoals de ozb en rioolheffing gaan bijna geheel op aan het onderhoud van de eigen wegen en rioleringssystemen. Wat er dan nog overblijft, kan bepaald niet betiteld worden als “een belangrijk deel van de openbare gelegenheden”. Juist omdat er nu zoveel landelijke taken overgeheveld worden naar de lokale autoriteiten, zouden die laatsten zich in moeten zetten voor een versterking van de lokale autonomie. Daar heb je politici voor nodig, die niet alleen gerworteld zijn in hun eigen stad of dorp, maar die ook de weg naar Den Haag weten te vinden.

Goeie sier

Natuurlijk proberen lokale partijen goede sier te maken met de belangenbehartiging van de inwoners van eigen stad of dorp. Maar hun invloed gaat nooit verder dan de laatste paar procenten die overblijven na aftrek van medebewind, wegenonderhoud en het rioleringssysteem. Juist om de lokale democratie te versterken is een sterke band met Den Haag, van vitaal belang. Ook kan iemand tegenwerpen, dat het juist Den Haag is, dat de lokale democratie zo sterk inperkt, maar aan de andere kant moet je juist daar zijn, en daar entree hebben om er iets aan te doen. En dat is nu net het nadeel van lokale partijen: die hebben geen entree in Den Haag.
Jan de Visser

Jan de Visser

STERK | Lijsttrekker | Lucardie & De Visser Advocaten te Den Haag |www.jdevisser.nl

1 Reactie

  1. 8 maart 2014 at 23:25

    De stelling dat de Haagse politici de lokale democratie inperkt is geheel juist. Maar de stelling dat je dus daar moet zijn, lijkt juist maar de praktijk bewijst het tegendeel. Zelfs dominee Jan gedraagt zich als “klapvee” op de congressen die de landelijken organiseren en houden zo de status quo in stand.