Martine doet deze week een stapje opzij en geeft Joop de ruimte om ons weer eens op scherp te zetten. Herkenbaar voor een kritische lezer. Bent u er zo een?

Gebruiksaanwijzingen worden voor domoren geschreven. Ga maar na, je koopt een mobieltje voor je 95-jarige schoonmoeder en wat zegt de gebruiksaanwijzing? “Gebruik het toestel alleen waar deze voor bedoeld is”. Merkwaardig taalgebruik, maar mijn schoonmoeder snapte onmiddellijk dat ze er geen spijkers mee in de muur kon slaan.

Uit de gebruiksaanwijzing van mijn nieuwe broodrooster bleek dat toast maken linke soep is.

“Om elektrische schokken te vermijden mag u nooit uw hand of iets van metaal, anders dan het sandwich-rek, in de broodrooster steken”, gevolgd door: “Prop de voedingswaren niet in de toaster; dit ertoe kan leiden dat u moeite heeft ze er later weer uit te halen”.

Deze zinnen zijn letterlijk overgenomen, er is niets aan verzonnen. Waar zien ze ons voor aan? Zo vaak kom ik in de krant niet tegen dat er slachtoffers vallen door mobieltjes of broodroosters, een ritje met de tram is gevaarlijker. Maar het kan ook anders uitpakken. Neem een haarkrultang van een bekend merk. Goed bestuderen van de gebruiksaanwijzing kan niet voorkómen dat het krulhaar soms met veel stank en rook, half verbrand uit de tang komt. Of er nièt uitkomt en een schaar het laatste redmiddel is om vrouw en krultang uit elkaar te halen. Broodroosters en haarkrultangen lijken meer op elkaar dan je dacht. Misschien moet aan de gebruiksaanwijzingen nog worden toegevoegd dat broodroosters niet geschikt zijn om er je haren mee te krullen en dat tosti’s maken met je krultang geen goed idee is!

Zijn gebruiksaanwijzingen dan onzin? Er is een gezegde dat luidt “Als al het andere faalt, lees dan de gebruiksaanwijzing”. Klinkt logisch maar ’t is te gemakkelijk. Kijk maar naar onszelf, we staan dagelijks aan meer gevaren bloot dan broodtangen en krulroosters. Hoe kun je beschadiging van je lijf of geest vermijden? Wat moet je doen en wat moet je laten? Probeer dan maar eens een gebruiksaanwijzing te vinden. Voor mensen dus.

En hoe zit het met de garantie als er iets stukgaat? Repareren is meestal niet mogelijk. Krijg je dan een nieuw of refurbished exemplaar ter vervanging? Vergeet het maar, ook al ben je verder nog zo goed als nieuw. Nee, de enige garantie die je hebt is dat je lijf een keer de geest geeft.

Je moet dus zèlf uitzoeken hoe je een beetje intact blijft. Zèlf een gezonde lifestyle uitvinden. Maar wat is dat? Moeilijk punt.

Wat door de wetenschap vandaag als gezond wordt bestempeld, kan morgen een verzinsel blijken te zijn uit de dikke duim van een malafide wetenschapper of door serieus onderzoek te zijn achterhaald.

Eigenlijk zou er bij elk advies een uiterste houdbaarheidsdatum moeten staan, zo van “Niet meer gebruiken na 1 januari 2000-zoveel”. Maar als ze over de datum zijn dan hoef je ze niet meteen bij het afval te dumpen, de lifestyle-bank zal er blij mee zijn en er anderen, minderbedeelden mee kunnen helpen. Zo van, “iets over de datum, maar voor jou nog goed”. Is ons geweten ook gelijk gesust.

Het is een gemiste kans dat we bij de geboorte geen gebruiksaanwijzing meekrijgen. Niet zo’n flutboekje van 300 bladzijden waarvan 3 in het Nederlands en de rest in 37 andere talen. Nee, gewoon 40 bladzijden helder Nederlands. Je moet ook vroeg met het onderhoud beginnen, liefst als baby al. Misschien met verplichte lessen voor je ouders, een soort BaBylessen. Voor mij had dat niet gehoeven denk ik, want vrienden heb ik horen zeggen “die Joop is er eentje met een gebruiksaanwijzing”. Tenenkrommend. Met zulke vrienden heb je geen vijanden meer nodig. Onbegrijpelijk ook zo’n opmerking, ‘k ben geboren zònder en nu zou ik er ineens wèl eentje hebben?

Joop P van de Merwe
Joop P van de Merwe

Joop P van de Merwe

Columnist op donderdag 1x per maand 2014-2015| voormalig internist-immunoloog (Erasmus MC)

3 Reacties

  1. Aad solleveld
    22 maart 2014 at 11:46

    Leuke column Joop. Ik ben een “echte vent” ik pak de gebruiksaanwijzing pas als alle andere pogingen gefaald hebben en de buren klagen over mijn taalgebruik

  2. 20 maart 2014 at 13:08

    Joop van harte gefeliciteerd met deze voor jou dubbel zonnige dag

  3. Martine
    20 maart 2014 at 10:03

    Zonder gebruiksaanwijzing geboren maar wel op 20 maart . Van harte gefeliciteerd!